GEDENKSTENEN HATTEM

Joodse gemeenschap in Hattem

 

Hier vindt u verdere informatie over de Joodse gemeenschap in Hattem.

De Synagoge, historie

De Joodse bevolking van Hattem was in 1860 gegroeid tot 32 personen. Rond 1855 lukt het samen met Heerde het minimum-aantal van toen voor de Joodse wet volwassen mannen bij elkaar te brengen nodig voor het houden van godsdienstoefeningen.Men leende een wetsrol van Zwolle en ging van start.
Er werd gespaard voor meer liturgische voorwerpen en in het gelden bij elkaar brengen kreeg men rond 1870 een geweldige medestander in de persoon van baron van Ittersum.

Er werd een huis gekocht in de Achterstraat, na afbraak waarvan op 5 maart 1873 ( zie foto) de eerste steen werd gelegd voor de Synagoge.

De Synagoge werd plechtig en feestelijk ingewijd op 2 juli 1873. Centraal in de plechtigheid stonden vanzelfsprekend de wetsrollen die werden binnen gebracht en waarmee binnen zeven omgangen werden gemaakt alvorens ze in de ark werden geplaatst.

In het algemeen kan gezegd worden dat de Hattemer Joodse gemeenschap een kleine gemeenschap is geweest met tussen 1820 en 1940 gemiddeld 24 leden. De meesten waren op de een of andere manier familie van elkaar en met het noemen van de familienamen Van Gelder(en), Glas, Cortissos, Rozeband en Swaab is iedere Jood vermeld die hier wat langer heeft gewoond.

David Cortissos (zie foto! ) was de laatste rabbi. Geboren op 13-02-1849 te Hattem en op natuurlijke wijze op 91-jarige leeftijd aldaar overleden op 02-01-1941.

Hij is meer dan 50 jaar voorganger geweest en bekleedde daarnaast verschillende publieke en maatschappelijke functies. In 1929 kreeg hij de orde in goud van Oranje- Nassau voor zijn vele maatschappelijke verdiensten voor de stad Hattem. Daarnaast ontving hij van de Joodse gemeente in Nederland ook de Gover, een hoge onderscheiding.

Tijdens de bezetting is het overgrote deel van de Hattemse Joden gedeporteerd en in de kampen vermoord.

Een enkeling wist onder te duiken en op die manier te overleven  Slechts twee Joodse stadsgenoten wisten de concentratiekampen te overleven.

Het interieur van de Synagoge werd tijdens de oorlog beschadigd en de Torarollen gingen verloren. Slechts het buitenaanzicht van de Synagoge met de boogramen, de trap naar het voormalige vrouwenbalkon en de rozetten voor de kandelaars in het plafond zijn bewaard gebleven.

De in de oorlog omgekomen Joodse burgers (28) uit Hattem, Heerde en  Epe worden herdacht middels een plaquette aan de buitengevel van de voormalige Synagoge.