Dinsdag 14 januari 2020 verzamelden de leerlingen van groep 8 B van de Van Heemstraschool zich bij het Heemkundecentrum om te luisteren naar de verhalen van Edwin van der Wolf over de 18 Stolpersteine, die in Hattem liggen en de verhalen erachter. Edwin van der Wolf is voorzitter van de stichting Gedenkstenen Hattem en legt ieder jaar aan diverse jonge Hattemers uit wat de Stolpersteine inhouden.

Groep 8 B van de Van Heemstraschool is een van de groepen7/8 van de Hattemse basisscholen, die les krijgt van Van der Wolf over de Stolpersteine en de verschrikkelijke verhalen, die daar achter schuil gaan. Na de les van Edwin van der Wolf gingen de leerlingen langs de acht adressen om de Stolpersteine met eigen ogen te aanschouwen.

 

HATTEM – De gemeente Hattem en de stichting Gedenkstenen Hattem hebben samen een convenant ondertekend. Doel van het convenant is het waarborgen van de toekomst van de 18 Stolpersteine in Hattem.
De Stichting Gedenkstenen Hattem (SGH) is in 2010 opgericht. De stichting gedenkt en herdenkt de slachtoffers in de gemeenschap van Hattem ten gevolge van de Holocaust. Dit wordt gedaan door het leggen van gedenkstenen ter nagedachtenis aan de door de nazi’s gedeporteerde en vermoorde stadsgenoten. De Stolpersteine, die ook wel struikelstenen worden genoemd, worden geplaatst voor de woonhuizen waar de slachtoffers destijds hebben gewoond. In 2011 werden 16 Stolpersteine geplaats op diverse locaties in de Hanzestad. In 2018 kwamen daar nog twee bij ter nagedachtenis aan Jacob Jan Hoogers en Gijsbrecht van den Ende.
De gedenkstenen zijn een herinnering aan de mensen die hier geleefd hebben. Hier woonden zij, hier leefden zij. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is de bedenker en uitvoerder van het project. Zo zijn er al duizenden stenen in heel Europa geplaatst.
De kunstenaar noemt ze’ Stolpersteine’ omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. “Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is”, aldus Gunter.
Op de kleine stenen zijn, in een messing plaatje, de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden gestanst.
“Stolpersteine brengen de Hattemers weer thuis, het geeft de verdrevenen hun plek terug. De SGH heeft als motto ‘Herdenken, met een blik op de toekomst’. Wij ontwikkelen lesmateriaal voor scholen, geven lezingen en maken deel uit van de Erfgoed Leerlijn van de Hattemse basisschoolleerlingen.
Doel hiervan is om juist in deze tijd de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en onderwerpen als discriminatie bij de jeugd onder de aandacht te brengen. Ook is er een fietsroute bij het toeristisch informatiepunt TIP verkrijgbaar die voert langs de acht adressen van de Stolpersteine in Hattem om de historie en het doel van de Stolpersteine onder de aandacht te blijven brengen. De website www.gedenkstenen-hattem.nl is zeer professioneel en toegankelijk en wordt door veel bezoekers bezocht”, vertellen de bestuursleden van SGH Elly de Groot, Angela van Erven en Edwin van der Wolf.
“Het is nog steeds actueel dat er mensen racistisch of anderszins benaderd worden of uitgesloten waarbij helaas antisemitisme in Nederland ook weer aan de orde van de dag is”, vult voorzitter van der Wolf aan.
“Het is belangrijk dat nu officieel in een convenant vastgelegd waar de Stolpersteine in Hattem liggen in verband met eventuele wijzigingen van bestemmingsplannen of afbraak van een huis. Zo blijven de Stolpersteine ook in de toekomst in het straatbeeld liggen als blijvend bewijs van uitsluiting, deportatie en het daarna ter dood brengen vanwege geloof en levensovertuiging”.

Mooie opbrengst Stichting Gedenkstenen Hattem bij de Rabo ClubSupport

Het bestuur van de Stichting Gedenkstenen Hattem wil iedereenbedanken die gestemd heeft op de stichting bij de Rabo ClubSupport. Hierdoor mocht het bestuur een prachtig bedrag van € 746,91 mee naar huis nemen tijdens de feestelijke uitreiking afgelopen week in MFC de Marke. Stichting Gedenkstenen Hattem gedenkt en herdenkt de slachtoffers in de gemeenschap van Hattem ten gevolge van de Holocaust. Door Stolpersteine te plaatsen worden de Hattemers symbolisch weer
thuisgebracht. Het motto van SGH is ‘Herdenken, met een blik op de toekomst’. Daarom is educatie en voorlichting een belangrijke taak van SGH. Dankzij de bijdrage van de Rabobank IJsseldelta kan SGH ook in de toekomst haar werkzaamheden continueren.

Uit handen van ambassadeur Sabine Nölke van Canada heeft Edwin van der Wolf een hoge Canadese onderscheiding ontvangen. De Hattemer ontving ‘The Sovereign’s Medal for Volunteers voor zijn researchwerk voor de Canadese gevallenen uit Tweede Wereldoorlog. Tijdens een indrukwekkende ceremonie in de residentie van de Canadese ambassadeur op Villa Groot Haesebroek in Wassenaar benadrukte de ambassadeur hoe uitzonderlijk het is dat iemand die niet in bezit is van de Canadese nationaliteit deze onderscheiding ontvangt. Een aantal familieleden en genodigden uit Hattem was meegereisd naar Wassenaar om getuige te zijn van de feestelijke bijeenkomst rondom het toekennen van de onderscheiding.
Van der Wolf is sinds september 2011 researcher, gids en baliemedewerker bij het Informatiecentrum Canadese Begraafplaats te Holten. Daarnaast is hij voorzitter van stichting Gedenkstenen Hattem. ,, Edwin van der Wolf dedicates his time to honouring Canadian servicemen who died in Europe, particularly during the liberation of the Netherlands, and to educating younger generations about the importance of remembrance. He volunteers at the information centre at the Holten Canadian War Cemetery, where he guides visitors and conducts research”, aldus ambassadeur Sabine Nölke van Canada.

De heer E.N. (Edwin) van der Wolf (1949) is al meer dan 10 jaar vrijwilliger en baliemedewerker bij het Toeristisch Informatie Punt Hattem. Ook is hij gids en researcher bij het Informatiecentrum Canadese Begraafplaats Holten. De heer Van der Wolf is zeer betrokken bij The Canadian Scottish Regiment uit Victoria BC, het regiment dat Hattem in 1945 bevrijdde. Vanuit Canada is er zeer veel waardering voor het onderzoekswerk naar omgekomen Canadezen in Nederland door de heer Van der Wolf. Bij het onderzoek maakt hij gebruik van de bronnen bij het Infocentrum bij de begraafplaats in Holten en helpt daarbij zowel de nabestaanden als het infocentrum. Verder is hij oprichter en voorzitter van Stichting Gedenkstenen Hattem. In die hoedanigheid zorgde hij voor plaatsing van 18 Stolpersteine, die joodse slachtoffers en een verzetsstrijder een weigeraar van de gedwongen Arbeidsinzet uit Hattem gedenken. Jaarlijks gaat de heer Van der Wolf langs bij de Hattemse basisscholen om kinderen te vertellen over de Stolpersteine en de verdrietige verhalen die er achter schuil gaan. Ook was Edwin 10 jaar lid van het comité Hattem Bevrijd, dat jaarlijks op 18 april een herdenking in de Grote Kerk van Hattem organiseert.

De overige bestuursleden lokten hem met een smoes naar het stadhuis waar hem een grote verrassing wachtte.

Donderdag 28 maart 2019 verzamelden de leerlingen van groep 8 van de Zaaier zich bij het Heemkundecentrum om te luisteren naar de verhalen van Edwin van der Wolf over de 18 Stolpersteine, die in Hattem liggen en de verhalen erachter. Edwin van der Wolf is voorzitter van de stichting Gedenkstenen Hattem en legt ieder jaar aan diverse jonge Hattemers uit wat de Stolpersteine inhouden.

Groep 8 van de Zaaier is een van de groepen 8 van de Hattemse basisscholen, die les krijgt van Van der Wolf over de Stolpersteine en de verschrikkelijke verhalen, die daar achter schuil gaan. Na de les van Edwin van der Wolf gingen de leerlingen langs de acht adressen om de Stolpersteine met eigen ogen te aanschouwen

Stichting Gedenkstenen Hattem heeft samen met Rond Uit Hattem een nieuwe fietsroute ( 7.5 km) gemaakt langs alle 18 Stolpersteine in Hattem. In 2011 werden 16 Stolpersteine geplaatst ter nagedachtenis aan de omgekomen Joodse stadsgenoten. In 2018 kwamen daar twee Stolpersteine voor Hattemer Jacob Jan Hoogers en verzetsman Gijsbrecht van den Ende bij. Stolpersteine zijn gedenkstenen van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig voor mensen die door de nazi’s verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn vanwege ras, geloof of levensbeschouwing. Op de stenen zijn, in een messing plaatje, de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden gestanst. De nieuwe fietsroute is op dinsdag 12 maart officieel overhandigd aan Mariëlle Karssing, coördinator van het Toeristisch Informatiepunt Hattem door het bestuur van de SGH. Een speciaal woord van dank aan Gerrit Eekhof, die de opmaak van de fietsroute heeft verzorgd.

Er zijn op woensdag 18 april 2018, de dag van de 73 jarige bevrijding van Hattem in 1945 nog twee Stolpersteine geplaatst in aanwezigheid van beide families, de kinderen van de St. Andreasschool en andere belangstellenden.
Voor Jacob Jan Hoogers, Hattem 2 jan. 1924 – vermoord KZ Neuengamme 6 dec. 1944 en toenmalig adres: Dorpsweg 7
De burgemeester dhr. Wiggers reikte hier de eerste Stolperstein aan en er werden ook woorden van herdenking voor deze weigeraar v.d. gedwongen Arbeidsinzet uitgesproken door een familielid, gedichten voorgelezen en bloemen gelegd door de Andreasschool en er was ook vioolmuziek.

Voor de verzetsman Gijsbrecht François Cornelis van den Ende, Middelburg 5 jan. 1910 – vermoord KZ Neuengamme 14 jan. 1945, wonende aan de Van Deldensweg 9.
Zoon Marco reikte hier de tweede Stolperstein aan en er werden ook woorden van herdenking voor deze verzetsman uitgesproken door een bestuurslid, gedichten voorgelezen en bloemen gelegd door de Andreasschool en er was ook vioolmuziek
Voor verdere info over deze twee slachtoffers verwijzen wij u naar de rechterkant onderaan van onze site bij de lijst met alle 18 namen.

Met vriendelijke groet,

Namens het bestuur,
Edwin van der Wolf, voorzitter

Stolpersteine Hattem worden gepoetst door Scouting Hattem

In september 2016 is in Polen een gedenkteken onthuld i.v.m. de zgn. Coseltransporten! Zie verdere info bij Andries Klatser!’

In  2012 is het Westerborkpad geopend! Het begint bij de Hollandsche Schouwburg in Amsterdam. Het is 340 kilometer lang en bestaat uit 31 etappes van circa 10 kilometer. Het pad loopt zoveel mogelijk in de buurt van het treinspoor en brengt daarmee de deportatieroute in beeld, die veel slachtoffers van de Jodenvervolging in de Tweede Wereldoorlog naar kamp Westerbork moesten volgen. Het komt ook langs Hattem! Zie website bij ‘links!’

Op 29 september 2013  is het WesterborkLuisterpad gepresenteerd! Dit hoort bij het Westerborkpad.  Het voegt een audiodimensie toe; op verschillende plaatsen langs de wandelroute zijn er korte audio-items te horen met verhalen van ooggetuigen e.a., die op een of andere manier betrokken waren bij de geschiedenis van de Jodenvervolging. Het Luisterpad is gemaakt door Hummel&De Boer! Zie ook link Westerborkpad en dan aanklikken Luisterpad!

Het wandelboekje is te bestellen bij kamp Westerbork tel: 0593-592600.
Of bij de KNBLO-NL. Maak € 18,75 over op bankreknr 566338262 ovv wandelgids Westerbork en naam en adres. Na ontvangst van het geld wordt de gids binnen 10 dagen toegestuurd! Verkoopprijs €16,75 en € 2,- verzendkosten! En ook bij de boekhandel!

Er is ook een fiets-en  wandelroute langs de 16 Stolpersteine, die i.s.m. het Toeristisch Informatie Punt (TIP) Hattem is ontwikkeld en alhier verkrijgbaar!