GEDENKSTENEN HATTEM
Nieuws
Opname legging op 18 april 2018.
(opname legging 22 april 2011 onderaan de pagina)
HATTEM – Met een indrukwekkend programma is op 18 april de bevrijding van Hattem herdacht en gevierd.
Het 4 en 5 mei comité Hattem organiseert ieder jaar met de hoogste groep(en) van een basisschool activiteiten rondom de bevrijding van Hattem. Dit jaar was het de beurt aan groep 8 van de Jan Jaspersschool om bij de herdenking van dit belangrijke moment in de geschiedenis van Hattem te assisteren.
De leerlingen werden ontvangen door burgemeester Marleen Sanderse en leden van het 4 en 5 mei comité Hattem. Na een programma in het stadhuis, met verhalen van Edwin van der Wolf van Stichting Gedenkstenen Hattem en Albert ten Cate, werden de monumenten en plaatsen in de binnenstad bezocht die herinneren aan de Tweede Wereld oorlog en de bevrijding. Zo werden bloemen gelegd en gedichten voorgelezen bij de voormalige Joodse synagoge en bij de gedenkplaat van de Canadese bevrijders bij de Dijkpoort.
Onderweg werden rozen gelegd en de namen voorlezen van de Joodse slachtoffers waarvoor Stolpersteine zijn geplaatst in de Achterstraat. Als laatste werd het oorlogsgraf van sergeant Austin op de Algemene begraafplaats bezocht. De Jan Jaspersschool heeft dit monument geadopteerd.
“Zolang we de namen blijven noemen van mensen die zijn omgekomen in de Tweede Wereldoorlog, blijven ze een beetje levend. Dat is de boodschap van herdenken”, aldus voorzitter van het 4 en 5 mei comité burgemeester Sanderse.
Herdenking bevrijding van Hattem
HATTEM – Tijdens indrukkenVandaag wordt gevierd dat Hattem 79 jaar geleden is bevrijd. Samen met het 4 en 5 mei comité hebben leerlingen van de Jan Jasperschool hier vanmorgen bij stil gestaan.
Op 14 april 1945 bliezen de Duitsers de spoorbruggen en verkeersbruggen op en legden mijnen bij de Hoenwaardsebrug.
Op dit dag kon je vanuit Hattem al de Nederlandse vlag zien wapperen aan de Peperbus in Zwolle. Daar waren de geallieerde bevrijders al gearriveerd.
De Hoenwaardse brug in Hattem werd op 16 april opgeblazen, met grote schade tot gevolg.
Een Canadese patrouille probeerde Hattem met een bootje te bereiken door de Hoenwaard. Ze besloten om te keren toen ze werden beschoten door de Duitsers. Sergeant John E. Dodd stak een dag later samen met twee Canadian Scott soldaten wederom de IJssel over en constateerde dat de Duitsers Hattem hadden verlaten.
De gemotoriseerde geallieerde troepen trekken op 18 april de stad binnen. Hattem is officieel bevrijd.
HATTEM – In aanloop naar de bevrijding van Hattem op 18 april 2024 gaat voorzitter Edwin van der Wolf namens de stichting Gedenkstenen Hattem een aantal scholen bij langs voor een lezing en rondleiding langs de Stolpersteine in Hattem.
Vrijdagmorgen was Edwin van der Wolf te gast bij groep 8 van de Van Heemstraschool. Daar gaf hij tekst en uitleg over de 18 Stolpersteine in Hattem.
Tijdens de fietstocht langs de kleine struikelsteentjes werd geboeid geluisterd naar de verhalen van de Joodse slachtoffers en de twee andere vermoorde plaatsgenoten voor wie de Stolpersteine zijn geplaatst. Hij benadrukte het belang van het gedachtegoed achter de Stolpersteine juist in deze tijd.
Stichting Gedenkstenen Hattem is verantwoordelijk voor de Stolpersteine die op 8 adressen verspreid over de stad zijn geplaatst. De stichting gedenkt en herdenkt de slachtoffers uit Hattem ten gevolge van de Holocaust. Dit wordt gedaan door het leggen van gedenkstenen ter nagedachtenis aan de door de nazi’s gedeporteerde en vermoorde stadsgenoten op de stoep voor de huizen waarin zij woonden. De Stolpersteine brengen zo symbolisch deze omgekomen Hattemers weer thuis.
Leerkracht Jeanine van ’t Ende van groep 8 van de Van Heemstraschool spreekt van een hele interessante lezing waar de kinderen boeiend naar hebben geluisterd.
Op zaterdag 16 maart 2024 zijn door de Rowans van scouting de Trijsberg uit Hattem weer alle 18 Stolpersteine op 8 adressen gepoetst. Dit wordt door hen tegen een kleine vergoeding al enige tijd gedaan. Normaal wordt dit drie keer per jaar gedaan en de bedoeling is om dit jaar het poetsen in half juni en half september weer te herhalen.
Veel Hattemse organisaties en verenigingen hebben zich ingeschreven om financiële hulp te ontvangen. Ook de Stichting Gedenkstenen Hattem doet mee aan de Rabo Clubsupport. Wil je meehelpen om de toekomst van de Stolpersteine in Hattem veilig te stellen? Stem dan op de Stichting Gedenkstenen Hattem.
Stemmen
Leden van IJsseldelta brengen via de Rabo App of Rabo Online Bankieren vanaf 2 september hun stem uit op de deelnemers, die zij een warm hart toe dragen. Hoe meer stemmen er op een club uitgebracht worden, des te hoger de bijdrage die de club ontvangt. Elke stem geldt dus! De volledige deelnemerslijst vind je terug op de website www.rabo-clubsupport.nl
Op dinsdag 20 juni 2023 verzamelden de leerlingen van groep 7/8 van de Nassauschool uit Hattemerbroek zich in hun klaslokaal om te luisteren naar de verhalen van Edwin van der Wolf over de 18 Stolpersteine, die in Hattem liggen en de verhalen erachter. Edwin van der Wolf is voorzitter van de stichting Gedenkstenen Hattem en gids en legt ieder jaar aan diverse jonge leerlingen uit wat de Stolpersteine inhouden. E.a. geschiedt in het kader van het project Erfgoed van ‘Reizen in de tijd’ van Cultuurplein Noord Veluwe. Hieraan hebben dit jaar ook een aantal Hattemse basisscholen deelgenomen zoals de Vlonder, de Zaaier, de Van Heemstraschool en uit Wezep ‘de Schaapskooi’ en uit Wapenveld: ‘De Lichtbron’. Leerlingen van basisschool het Palet kregen in het kader van de 78e bevrijding van Hattem op 18-4-2023 op het stadhuis ook nog een verkorte lezing over de Stolpersteine.
Groep 7/8 van de Nassauschool is een van de groepen, die les krijgt van Van der Wolf over de Stolpersteine en de verschrikkelijke verhalen, die daar achter schuil gaan. Na de les van Edwin van der Wolf gingen de leerlingen langs vijf adressen om de Stolpersteine met eigen ogen te aanschouwen.
Op zaterdag 8 april 2023 zijn door de Rowans van scouting de Trijsberg uit Hattem weer alle 18 Stolpersteine op 8 adressen gepoetst. Dit wordt door hen tegen een kleine vergoeding al enige tijd gedaan. Normaal wordt dit drie keer per jaar gedaan en de bedoeling is om dit jaar het poetsen in half juni en half september weer te herhalen.
Het resultaat is €287,06
Dank aan alle stemmers .
Op zaterdag 7 mei 2022 zijn door de Rowans van scouting de Trijsberg uit Hattem weer alle 18 Stolpersteine op 8 adressen gepoetst. Dit wordt door hen tegen een kleine vergoeding al enige tijd gedaan maar door de coronacrisis lag dit al twee jaar stil. Normaal wordt dit drie keer per jaar gedaan en de bedoeling is om dit jaar het poetsen voor de zomervakantie en half september weer te herhalen.
Op dinsdag 19 april jl. heeft voorzitter Edwin van der Wolf op het stadhuis in Hattem t.g.v. het 77e jaar van de bevrijding van Hattem (18-4-1945) een korte lezing gehouden over de 18 Stolpersteine in Hattem voor groep 8 van de Van Heemstraschool in Hattem en daarna was er met de leerlingen een korte rondgang langs de twee adressen met Stolpersteine in de Achterstraat (zie site). En ook werd er toen door de leerlingen bij de plaquette met de Joodse omgekomenen op de voormalige synagoge in de Achterstraat een bloemenkrans gelegd.
Ruim 102.000 slachtoffers van de Holocaust hebben na meer dan 75 jaar na de Tweede Wereldoorlog een eigen monument gekregen. In Amsterdam is een monument verrezen met alle namen van de Nederlandse Holocaustslachtoffers, die geen graf hebben. Alle namen van Joden, Sinti en Roma, die vanuit Nederland zijn vervolgd en gedeporteerd, alsmede gedeporteerde Nederlandse Joden woonachtig in andere landen, die in naziconcentratie- en vernietigingskampen zijn vermoord, alsook zij die zijn omgekomen door honger of uitputting tijdens transporten en dodenmarsen en waar geen graf van bekend is. Daarmee heeft Nederland eindelijk een tastbaar gedenkteken waar 102.000 Joden en 220 Sinti en Roma, die zowel individueel als collectief kunnen worden herdacht.
Tot aan september 2021 kende Nederland geen monument waar elk individueel slachtoffer van de Holocaust met naam en toenaam wordt genoemd.
En zie ook de bijbehorende foto’s van de namen van de vermoorde familieleden Andries (23 jr.), Abraham (23 jr. en Michel Klatser (51 jr.) en Betje Klatser-Godfried (63 jr.) uit Hattem en zie verder de website van Gedenkstenen Hattem (Stolpersteine) voor verdere info over deze familie.
Op woensdag 16 april 2021 heeft voorzitter Edwin van der Wolf namens de stichting Gedenkstenen Hattem (Stolpersteine) het convenant Cultuureducatie 2021-2025 in het primair onderwijs in Hattem met de gemeente Hattem en Cultuurplein Noord-Veluwe en de zes basisscholen ondertekend. De andere deelnemende partijen zijn verder: Voerman Stadsmuseum, Anton Pieck museum, Nederlands Bakkerijmuseum, Bibliotheek Noord-Veluwe, Heemkunde Hattem, De Dijkpoort en molen de Fortuin.
Twee indrukwekkende herdenkingen vonden op woensdag 14 april 2021 plaats voor twee op 14 april 1945 bij de bevrijding van Zwolle gesneuvelde soldaten van the Canadian Scottish Regiment t.w. Pte Alexander Serediak (24) en Pte Thomas L. Thomas (25) en dit t.g.v. de 76e Bevrijdingsdag van Zwolle. Zij maakten deel uit van hetzelfde regiment dat later op 18 april 1945 toevallig ook Hattem heeft bevrijd. De plaquettes zijn een initiatief van Edwin van der Wolf. De Hattemer heeft alle namen en achtergronden van de 394 omgekomen soldaten van dit regiment in WO 2 uitgezocht en op zijn eigen website vermeld (https://www.csri.nl/). Van der Wolf spreekt van een hele mooie en indrukwekkende herdenking bij het Pilotenmonument in Zwolle Zuid. Daar staat de plaquette voor Alexander Serediak vlak naast dit monument en Van der Wolf heeft nog steeds goed contact met zijn Canadese achternicht, die vanwege de corona helaas zelf niet naar de onthulling kon komen. Bij de iets sobere onthulling van de plaquette voor Thomas Thomas in Westenholte las Van der Wolf nog een ontroerende brief voor van zijn Canadese nicht.
HATTEM – De Stolpersteine die zijn geplaatst in de binnenstad worden tijdelijk verwijderd. Om te voorkomen dat de gedenkstenen worden beschadigd tijdens de werkzaamheden die de komende maanden plaatsvinden in het centrum, worden ze veilig opgeslagen in de projectruimte aan de Ridderstraat.
Herinrichting binnenstad In opdracht van de gemeente Hattem gaat NTP de komende periode de binnenstad van Hattem opnieuw inrichten. Vooruitlopend op deze werkzaamheden zijn er momenteel nutsbedrijven bezig met het vervangen van kabels en leidingen in het stadshart.
In de binnenstad zijn op twee plekken Stolpersteine aanwezig. Om te voorkomen dat de zeven gedenksteentjes beschadigd of vermist worden zijn ze uit voorzorg alvast verwijderd. Zodra de werkzaamheden in de Achterstraat zijn afgerond worden de stenen op de juiste plaats weer aangebracht.
Stichting Gedenkstenen Hattem
Het bestuur van de stichting Gedenkstenen Hattem (SGH) is blij dat er zorgvuldig rondom de Stolpersteine wordt gehandeld. Vorig jaar werd met de gemeente nog een convenant ondertekend om de toekomst van de 18 Stolpersteine in Hattem te waarborgen.
De stichting, die in 2010 is opgericht, gedenkt en herdenkt de slachtoffers van de Holocaust in Hattem. Dit wordt gedaan door het leggen van gedenkstenen. De Stolpersteine, die ook wel struikelstenen worden genoemd, worden geplaatst voor de woonhuizen waar de slachtoffers destijds hebben gewoond. “Stolpersteine brengen de Hattemers weer thuis, het geeft de verdrevenen hun plek terug. De SGH heeft als motto ‘Herdenken, met een blik op de toekomst’. Wij ontwikkelen lesmateriaal voor scholen, geven lezingen en maken deel uit van de Erfgoed Leerlijn van de Hattemse basisschoolleerlingen. Doel hiervan is om juist in deze tijd de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en onderwerpen als discriminatie bij de jeugd onder de aandacht te brengen. Ook is er een fietsroute bij het TIP verkrijgbaar die voert langs de acht adressen van de Stolpersteine in Hattem”, vertellen de bestuursleden van SGH Elly de Groot, Angela van Erven en Edwin van der Wolf.
Momenteel is SGH in overleg met de nieuwe eigenaar van de synagoge om een nieuwe herdenkingsplaat te realiseren voor de Joodse slachtoffers van de Holocaust in Hattem.
Uit Weekblad de Hattemer 20 mei 2020
Stichting Gedenkstenen Hattem en Kinderboerderij ’t Dijkweitje blij met gift Wereldwinkel
HATTEM – Vorig jaar is de Wereldwinkel in Hattem na heel wat jaren gestopt. Er was een bedrag over dat bestemd werd voor lokale doelen. De vrijwilligers van de Wereldwinkel konden een voorstel doen waar het geld aan besteed zou worden.Een aantal vrijwilligers gaven aan dat Kinderboerderij ’t Dijkweitje een heel goede bestemming voor een gift zou zijn.
Kinderboerderij ’t Dijkweitje kreeg hierdoor afgelopen week onverwachts 3000 euro op hun rekening: een geweldige gift waar ze heel blij mee zijn.
Met dank aan alle vrijwilligers van de Wereldwinkel die jarenlang de winkel in stand hebben gehouden en met hun gift zelfs naderhand veel goeds doen.
Ook de stichting Gedenkstenen Hattem ontving een mooie bijdrage van de Wereldwinkel. Het bestuur is blij met deze donatie die het voortbestaan en de doelstelling van de stichting voor de toekomst garandeert.
Edwin van der Wolf leest op maandag 27 januari 2020 enkele Joodse namen voor van ‘het project 102.00 namen’ in kamp Westerbork waaronder die van de vierjarige Léon Wesly uit Voerendaal, die na te zijn verraden op 11 februari 1944 is vermoord in Auschwitz.
Zie voor het verhaal van Léon: http://www.bensavelkoul.nl/Leon_Wesly.htm Er wordt nu door Bart Hölscher e.a ook een film over hem gemaakt
Dinsdag 14 januari 2020 verzamelden de leerlingen van groep 8 B van de Van Heemstraschool zich bij het Heemkundecentrum om te luisteren naar de verhalen van Edwin van der Wolf over de 18 Stolpersteine, die in Hattem liggen en de verhalen erachter. Edwin van der Wolf is voorzitter van de stichting Gedenkstenen Hattem en legt ieder jaar aan diverse jonge Hattemers uit wat de Stolpersteine inhouden.
Groep 8 B van de Van Heemstraschool is een van de groepen7/8 van de Hattemse basisscholen, die les krijgt van Van der Wolf over de Stolpersteine en de verschrikkelijke verhalen, die daar achter schuil gaan. Na de les van Edwin van der Wolf gingen de leerlingen langs de acht adressen om de Stolpersteine met eigen ogen te aanschouwen.
HATTEM – De gemeente Hattem en de stichting Gedenkstenen Hattem hebben samen een convenant ondertekend. Doel van het convenant is het waarborgen van de toekomst van de 18 Stolpersteine in Hattem.
De Stichting Gedenkstenen Hattem (SGH) is in 2010 opgericht. De stichting gedenkt en herdenkt de slachtoffers in de gemeenschap van Hattem ten gevolge van de Holocaust. Dit wordt gedaan door het leggen van gedenkstenen ter nagedachtenis aan de door de nazi’s gedeporteerde en vermoorde stadsgenoten. De Stolpersteine, die ook wel struikelstenen worden genoemd, worden geplaatst voor de woonhuizen waar de slachtoffers destijds hebben gewoond. In 2011 werden 16 Stolpersteine geplaats op diverse locaties in de Hanzestad. In 2018 kwamen daar nog twee bij ter nagedachtenis aan Jacob Jan Hoogers en Gijsbrecht van den Ende.
De gedenkstenen zijn een herinnering aan de mensen die hier geleefd hebben. Hier woonden zij, hier leefden zij. De Duitse kunstenaar Gunter Demnig is de bedenker en uitvoerder van het project. Zo zijn er al duizenden stenen in heel Europa geplaatst.
De kunstenaar noemt ze’ Stolpersteine’ omdat je erover struikelt met je hoofd en je hart, en je moet buigen om de tekst te kunnen lezen. “Een mens is pas vergeten als zijn naam vergeten is”, aldus Gunter.
Op de kleine stenen zijn, in een messing plaatje, de naam, geboortedatum, deportatiedatum en plaats en datum van overlijden gestanst.
“Stolpersteine brengen de Hattemers weer thuis, het geeft de verdrevenen hun plek terug. De SGH heeft als motto ‘Herdenken, met een blik op de toekomst’. Wij ontwikkelen lesmateriaal voor scholen, geven lezingen en maken deel uit van de Erfgoed Leerlijn van de Hattemse basisschoolleerlingen.
Doel hiervan is om juist in deze tijd de geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog en onderwerpen als discriminatie bij de jeugd onder de aandacht te brengen. Ook is er een fietsroute bij het toeristisch informatiepunt TIP verkrijgbaar die voert langs de acht adressen van de Stolpersteine in Hattem om de historie en het doel van de Stolpersteine onder de aandacht te blijven brengen. De website www.gedenkstenen-hattem.nl is zeer professioneel en toegankelijk en wordt door veel bezoekers bezocht”, vertellen de bestuursleden van SGH Elly de Groot, Angela van Erven en Edwin van der Wolf.
“Het is nog steeds actueel dat er mensen racistisch of anderszins benaderd worden of uitgesloten waarbij helaas antisemitisme in Nederland ook weer aan de orde van de dag is”, vult voorzitter van der Wolf aan.
“Het is belangrijk dat nu officieel in een convenant vastgelegd waar de Stolpersteine in Hattem liggen in verband met eventuele wijzigingen van bestemmingsplannen of afbraak van een huis. Zo blijven de Stolpersteine ook in de toekomst in het straatbeeld liggen als blijvend bewijs van uitsluiting, deportatie en het daarna ter dood brengen vanwege geloof en levensovertuiging”.
- 1
- 2
- Volgende »
Opname legging op 22 april 2011. (deel 1)
Opname legging op 22 april 2011. (deel 2)
Opname legging op 22 april 2011. (deel 3)
Achterstraat 24 (3 personen)
Mozes van Gelderen (79 jaar)
Betje van Gelderen-Godschalk (73 jaar)
Salomon van Gelderen (81 jaar)
Achterstraat 37A (4 personen)
Parklaan 18 (4 personen):
Veldweg 9 (1 persoon):
Veldweg 17 (2 personen):
Abraham van Gelder (41 jaar)
Elisabeth van Gelder-Bakker (38 jaar)
Burgemeester van Heemstralaan 1
(2 personen):
Sara Julia Gerson-Lippers (33 jaar)
Ursula Gerson (8 jaar)
van Deldensweg 9 (1 persoon):
Gijsbrecht François Cornelis van den Ende (35 jaar)
Dorpsweg 7 (1 persoon):